Çocuğumuzun Mükemmeliyetçilik Eğilimi Varsa Ne yapabiliriz?

Son dönemde küçük yaştan itibaren kaygı sorunsalı ile destek isteyenlerin yaşının daha küçülmeye başladığı dikkatimi çekiyor. Kaygı ile gelen çocuk ve ergenler, ebeveynlerin, çocuğumuz çok mükemmeliyetçidir. ", "hataya hiç tahammülü yok.", "işi tamamlayana kadar bizi de kendini de geriyor." gibi ifadeler üzerine bilgi, deneyim ve okumalarımı sizin için derledim.

Evet, Çocuklarda mükemmeliyetçilik büyük bir problem olabilir ve sıklıkla endişe, kaygı ile ilişkilidir. İşte çocuğunuzda mükemmeliyetçi olup olmadığını fark edebileceğiniz bazı tutumlar:

✅yeni şeyler denemekteki isteksizlik

✅eleştiriye duyarlılık

✅ erteleme

✅ zor görevlerden kaçınma

✅ okul işini bitirememek

✅ yapılan çalışmaların tamamlanmasının uzun zaman alması.

✅ öz eleştiri

✅ çalışmaların en "doğru" olması için tekrar tekrar görevlerin üzerinden geçmek

✅ başkaları için eleştirel olma eğilimi

✅ ya hep ya hiç düşünme tarzı

Her şeyde olduğu gibi, çocuğunuzun mükemmeliyetçiliğinin çeşitli nedenleri olabilir. Bazıları genetik veya biyolojik, bazıları daha çevresel veya durumsal nedenler olabilir. Mükemmeliyetçiliğe olan eğilim, öz saygının düşük olması, çocuğunuzun mizacı ile ilgili olması, bazı zihinsel hastalıklara biyolojik bir yatkınlığın olması ve hatta travmatik durumlar gibi faktörler mükemmelliyetçiliğe neden olabilir. Fakat temelde, çocuklarda mükemmeliyetçilik kaygıyla çok yakından bağlantılıdır. Aslında, mükemmeliyetçilik ve anksiyete birbirleriyle biraz karmaşık bir ilişki içindedir, çünkü mükemmeliyetçilik hem anksiyetenin nedeni olabilir hem de anksiyete belirtisi olabilir. Örneğin, kaygı, başarısızlıktan korkma, kendini utandırma veya başkalarını hayal kırıklığına uğratma, istenilen gibi yapamazsa onayı kaybetme, “mükemmel” olana kadar bir şey üzerinde çalışmaya devam etme ihtiyacını tetikleyebilir. Fakat bu durum her zaman daha fazlası için çaba sarfetmek veya daha iyi olmak için, çocuğunuzun gerçekten hedeflerine ulaşmasını engellediğinden, endişe döngüsünü yaratabilir ve devam ettirebilir. Bu döngü de başarısızlıkla sonuçlanır. Her yaşanan başarısızlık da anksiyeteyi artırır. Bu endişe döngüsü böyle devam edebilir. Peki bu konuda ne yapabilirsiniz? Çocuğumun mükemmeliyetçiliği aşmasına nasıl yardımcı olabilirim?

1. Kullandığınız dile dikkat edin.

Çocuklar genellikle bizi hayal kırıklığına uğrattıklarında veya yanlış bir şey yaptıklarında sevgimizi ve onayımızı kaybedeceklerinden endişe duyarlar. Mükemmeliyetçiliğe eğilimli çocuğunuz eleştiriye özellikle duyarlıdır, bu yüzden elbette aşırı sert veya eleştirel bir dil kullanmak konusunda dikkatli olmalısınız. Ancak, “mükemmel”, “olağanüstü”, "zeki" veya “dahi” gibi ağırlığı olan sözcükleri kullanmaktan kaçının. Bu kelimelerin tümü, çocuğunuzun mücadele edebileceği veya karşılaması gereken baskıları hissedebileceği standartlar ve beklentiler hakkında çok özel bir mesaj verir. Sadece biraz tonlamayı deneyin.

2. Beklentilerinizi kontrol edin.

Elbette, yüksek standartlara sahip olmanın yanlış bir tarafı yok. Çocuklarımızın ellerinden gelenin en iyisini denemelerini ve tüm potansiyellerine ulaşmalarını istiyoruz. Fakat mükemmellik beklemeyeceğiniz konusunda çok net olun. Çocukları mükemmele ulaşmak için zorlamak moral bozucu ve öz güvenlerine zarar verir. Çocuğunuz sizden mükemmellik bir şey beklediğinizi hissediyorsa, onayınızı almak adına koyduğunuz çıtaya ulaşmak için çaba gösterecektir. Beklentilerinizin çocuğunuzun kişiliği, yeteneği ve gelişimi için doğru bir eşleşme olduğundan emin olun.

3. Sonuca değil, sürece odaklanın.

Çocuğunuzu sonuçtan dolayı övmekten kaçının. Matematik sınavından 90 aldığı için tebrik etmeyin - bunun yerine sınava hazırlanmak için harcadığı çabayı ve sıkı çalışmasını takdir edin. Bu, ellerinden gelenin en iyisini yapmak için çaba göstermelerine yardımcı olacak ve sonucun ne olabileceğine bakılmaksızın zorlu görevlere yaklaşmalarını ve risk almalarını teşvik edecektir.

4. Çocuğunuza gerçekçi hedefler koymasına yardımcı olun.

Çocuğunuz kendileri için inanılmaz derecede yüksek hedefler koyarsa, daha ulaşılabilir hedefler koymasına yardımcı olun. Teşvik edilecek en iyi hedefler, ulaşılabilir, somut, yönetilebilir ve kısa vadeli hedefler koymalarına yardımcı olun. Hedef koyarken olası engelleri, artıları, eksileri ile beyin fırtınası yaparak çözümleri tartışın. Amaçlarına ulaşmak için ne yapmaları / öğrenmeleri / yardım istemeleri gerekir? Hedeflerine nasıl ulaşacakları konusunda somut olmalarına yardımcı olmak, onlara hedeflerine ulaşılabilir olup olmadıklarına dair net bir fikir verecektir.

5. Yardım etmeyen düşüncelere meydan okuyun.

Mükemmeliyetçiler, çoğu zaman ya hiç ya hep ya da siyah-beyaz tarzı düşünmeye eğilimli, oldukça katı düşünür olma eğilimindedir. Bir şey mükemmel değilse, o zaman korkunçtur. Örneğin; Sınavlarında % 100 almadıysa, “başarısız” oldu demektir. Gerçekçi zeminde bir standarda uymazlarsa, o zaman “aptal” ya da “hiçbir şeyde iyi değil” gibi bir algıları vardır. Çocuğunuzun bu tür bir düşünceye girdiğini fark ederseniz, “gri alanlar” bulmaya ve alternatif olarak düşünmeye yavaşça teşvik edin. Durum hakkında düşünme yollarını geliştirmesine yardımcı olun. Zihinlerinde oluşturdukları düşüncelerinin doğru olduğuna dair yaşamlarından kanıtlar bulmalarını isteyin. Onlara önlerindeki çalışma hakkında bir arkadaşına ne söyleyeceğini sorun. Ya da “Olabilecek en kötü şey nedir?” diye sormayı deneyin.

6. Sağlıklı başa çıkma becerilerini öğretin.

Çocuğunuza hayal kırıklığı, anksiyete ve hayal kırıklığı gibi rahatsız edici duygularla başa çıkabilmesi için becerilerini geliştirmesine yardımcı olun. Rahatsız edici duygular, mükemmeliyetçiliğe eğilimli çocuğunuzun zorluklarla karşılaştığında pes etmesine veya görevlerden tamamen kaçınmasına neden olur. Başarı göstermesi için hırslandırır diye üstesinden gelemeyeceği korku, kaygı veya hayal kırıklıkları yaşamasına izin vermeyin. Duygular karşısında nasıl davranabileceği ve başarılarının önüne geçebilecek duyguları nasıl kontrol edebileceği, tüm duyguları nasıl kabul edeceğini öğrenmesi için farkındalık artıracak becerileri kullanmalarını teşvik edin.

7. Başarısızlığı kutlayın.

Neden başarısızlıkları kutlayalım? Çünkü başarısızlıklardan öğrenebiliriz! Çocuğunuzla hata yaptığınız, yere çarptığınız, bir hedefe ulaşamadığınız veya bir konuda başarısız olduğunuz zamanlar hakkında konuşun. Durumdan ne öğrendiğiniz ve bununla nasıl başa çıktığınız hakkında konuşun. Çocuğunuzun başarısızlığın yaşamın ve öğrenmenin normal bir parçası olduğunu ve herkesin başına gelebildiğini anlamasına yardımcı olun! Başarısızlığı kabul etmek ve öğrenmek, çocuklarda büyüme zihniyetini teşvik etmenin büyük bir parçasıdır. Büyüme zihniyetini teşvik etmek, öğrenmeyi teşvik etmek ve çocukların tam potansiyellerine ulaşmalarına yardımcı olmak için baskı yapmadan ve başarısızlıklardan "doğru" şeyler öğrenmeye odaklanmak harika bir yoludur.

8. “Kusurlu” bir rol modeli olun.

Kendi öz konuşmanızın ve beklentilerinizin farkında olun. Siz de biraz mükemmeliyetçi misin? Hata yaptığın zaman kendinize acımasız davranıyor musunuz? Çocuğunuz sizleri izler, tutum ve yaklaşımlarınızı görür ve duyar ve sizden ipucu alırlar. Kendi eleştiren iç sesinizle çalışın. Kendi hatalarınızı çocuğunuzla tartışın. Onlardan yardım isteyin. "Bilmiyorum" deyin. Kimsenin mükemmel değildir, siz de değilsiniz.

9. Sürekli yanlışları, eksikleri görmeyin.

Sık sık eksikleri, hataları görmek, bu eksiklere odaklanmak sizde de çevrenizde de gerginlik yaratır. Sürekli düzeltici bir şekilde etrafta dolaşmanız keyifli anları kaçırmanızı ve ilişkilerinizi zedeler. O yüzden olumlu taraflara odaklanın. O an uyarmak girişiminde bulunacağınızı anladığınız an, iyi tarafları görmeye çalışın ve "şunu da farklı yapabilmek için ne gerekiyor?" gibi soruyla yaklaşın.

9. İyi eğlenceler!

Mükemmeliyetçilikle uğraşırken, aile olarak iyi olmadığınız bir şeyi yaparak da birlikte eğlenebilirsiniz. İyi şarkı söyleyemiyorsanız, birlikte biraz karaoke yapıp ne kadar kötü olduğunuza gülebilir ve birlikte eğlenebilirsiniz. Çocuğunuza kusurlu olmanın sorun olmadığını ve hata yaparken bile eğlenebileceğini gösterin!